De oorspronkelijke architecten van de EU droomden ervan de euro met de Amerikaanse dollar te doen rivaliseren. Maar als ze een glazen bol hadden gehad, was de Europese eenheidsmunt er waarschijnlijk nooit gekomen, want ze creëerden een monster dat probleemlanden niet toelaat hun munt te devalueren en dat die landen verplicht ‘intern’ te devalueren via prijs- en loondeflatie. De werkloosheid in Griekenland en Spanje stijgt ondertussen boven de 20%; de schuldenberg groeit. 'Waarom er dan geen einde aan maken?', vraagt Charlemagne, het Europablog van The Economist, zich af.
De belangrijkste redenen die de euro samenhouden zijn de vrees voor economische chaos en een menselijke impuls om de kosten van decennialange investeringen aan politiek kapitaal in het Europees project te verdedigen. Merkel beweert dat de exit van Griekenland een “catastrofe” zou betekenen voor de EU. Tegelijkertijd weigert ze de eurozone te stabiliseren door de “firewall” groot genoeg te maken of door de schulden over te nemen.
Markten blijven dus vrezen dat probleemlanden als Spanje en Italië uiteindelijk de ondergang van de euro zullen inluiden. Het zou niet meer dan normaal zijn mochten de Europsese politici met zo’n scenario rekening houden en de boedelscheiding beginnen onderhandelen. Hoewel zulke onderhandelingen wellicht al achter de schermen plaatsvinden, wil niemand er openlijk voor uitkomen. Op het onderwerp rust het taboe van ‘een economisch armageddon’.
Toch is de opsplitsing van de euro geen taboe voor de Britse denktank die onlangs een prijs van 300.000 euro beloofde aan degene die een sluitend plan kon bedenken voor de euro-epiloog.
Jonathan Tepper kiest voor een verrassingsexit van Griekenland, waarbij alle deposito’s opnieuw in drachmen worden omgezet terwijl banken gesloten blijven en kapitaal het land niet kan verlaten. Gevolg: Griekenland gaat failliet; hun munt devalueert en net dat zijn volgens Tepper cruciale elementen van een economische wederopstanding.
Roger Bootle denkt dat de opsplitsing van de euro best begint met de exit van Duitsland en andere sterke landen. Wat er ook van zij, Bootle voorspelt dat zo’n exit onvermijdelijk gevolgd zal worden door een gigantische legale nachtmerrie en een tsunami aan faillissementen.
Jens Nordvig en Nick Firoozye zien dan weer heil in een “Europese munteenheid”, een “mand” van nationale munteenheden uit het pre-eurotijdperk. Op die manier zou de onzekerheid en de economische verstoringen kunnen worden beperkt.
Catherine Dobbs tenslotte wil de euro in twee (of meer) zones te splitsen, waardoor het zwakkere deel kan devalueren tegenover het sterkere.
Zowel de politiek als de economie zullen het lot van de euro beslechten. Het uiteenvallen van de eurozone zal het gevolg zijn van de interne devaluatie van probleemlanden, de onwil van sterke landen om op te draaien voor anderen, de vrees voor het verlies aan soevereiniteit als gevolg van toenemende centralisering of een combinatie van voormelde factoren. Welke van die factoren het uiteindleijk wordt is van ondergeschikt belang, zolang men er in slaagt de chaos te vermijden, want dat zou echt het slechtst mogelijke scenario zijn.
Tijd voor onze politici om het ondenkbare te beginnen denken: een geordend einde van de euro. Want geen enkele zichzelf respecterende krijgsheer zou weigeren een plan te bedenken voor een voorspelbare oorlog, hoezeer hij ook wil vermijden zo’n oorlog te beginnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten