zaterdag 26 mei 2012

Goud in de val gelokt?

Goud in de berenval

Ik (Red: Tuur Demeester van Macrotrends) kreeg de laatste dagen heel wat mailtjes met de vraag wat er aan het gebeuren is in de goud- en zilvermarkt. Dit is bijvoorbeeld een berichtje dat dinsdag in mijn mailbox zat:
“Griekenland gaat door het putje, Spanje staat op knappen, tegenvallende cijfers uit de VS. Beurzen zwaar onderuit! Ik denk het goud gaat exploderen.
Maar neen ook het goud wordt zwaar gecorrigeerd. Snapt u het? Dan snap ik het ook. Heeelp!”
Heel wat mensen hebben vandaag deze ‘help’-ervaring.
Er zijn ruwweg twee manieren waarop men kan begrijpen wat er gebeurt:
  1. de goudprijs beschouwen als een indicator van een normaal functionerende stierenmarkt, en naar de huidige correctie kijken vanuit dat oogpunt, of
  2. de goudprijs zien als een stier die via manipulatie gecontroleerd en in toom wordt gehouden door een bankenkartel.
Beide invalshoeken hebben hun verdienste.

Hieronder bekijk ik ze nog even van nabij, om erna te kijken naar de globale vraag en aanbod in de goudsector:

Goud in een tijdelijke correctie

Waarbij we de goudprijs beschouwen als een indicator van een normaal functionerende stierenmarkt.
De meest eenvoudige, recht-voor-z’n-raapse verklaring waarom goud en zilver dalen, is: we zitten in een ‘risk off’ fase, alles wordt nu verkocht. Deze barchart van de voorbije 3 maanden is daar een mooie illustratie van:

Alles daalt dus, met als gevolg een lichte stijging van het papiergeld (GBP, USD en de Amerikaanse staatsobligaties). De reden waarom goud en zilver nu niet stijgen is in die optiek gewoon omdat ze nog niet algemeen worden gezien als veilige havens, een besef dat zal groeien naarmate de inflatie toeneemt.
Wat deze barchart ons ook vertelt is dat ons goud in feite niet echt daalt in koopkracht. Tegenover papiergeld, ja, maar niet tegenover echte grondstoffen zoals ruwe olie.
James Turk merkt hierover op:
Toen ruwe olie aan $107 noteerde een paar weken geleden, met goud aan $160, kostte een vat ruwe olie 2 gram goud. Vandaag, met ruwe olie aan $94 en goud aan $1550, kost een vat olie nog maar 1,9 gram. Dus door goud te bezitten is je koopkracht de voorbije weken met 5% toegenomen versus olie.
Echter de huidige daling van goud kan ook gezien worden als een typische fase in de seculaire stierenmarkt, die nu al 12 jaar in de maak is.
Vorige week was ik op bezoek bij Rik Roorda van ZilverGoudWinkel in Rotterdam. Na een interessant gesprek deden we een boekenruil: mijn exemplaar van ‘Wat Heeft de Overheid met Ons Geld Gedaan?‘ (dat ik in 2006 naar het Nederlands vertaalde) voor zijn exemplaar van ‘Geld, Goud en Zilver‘.
Op pagina 156 van het boek dat hij me gaf staat een prachtige grafiek waarin de drie klassieke fases van een seculaire stierenmarkt worden weergegeven: de ‘voorzichtigheidsfase’, de ‘institutionele fase’ en de ‘maniefase’. Auteurs Mecking & Hogervorst illustreren deze aan de hand van de Nasdaq in de jaren 1990.
Dit is mijn (minder mooie) reproductie van hun grafiek:

Als je de langetermijngrafiek van goud bekijkt sinds 2002, dan zie je grote parallellen: een koersversnelling vanaf medio 2007, een tijdelijke top in 2011, en dan een consolidatieperiode die sterk lijkt op de ‘berenval’ die we ook in de Nasdaq zagen in het jaar 1998.
Dit is de analyse die in ‘Geld, Goud en Zilver’ wordt gemaakt:
In de voorzichtige fase stapt alleen het ‘slimme geld’ in de Nasdaq. Als belegging is deze index nog niet ontdekt door het grote publiek of door de professionele marktpartijen. De laatste groep belegt in de Nasdaq tijdens de bewustwordingsfase. Aan het einde van die fase gaat de ‘berenval’ open. De Nasdaq daalde van juli tot oktober 1998. De berenval was bijna 34%, even groot als de zilverdaling in september 2011.
En verder:
Wij denken dat zilver in het najaar van 2011 in de berenval zit. Het moment waarop de ‘beren’, die al een tijd negatief over edelmetalen oordelen, zullen zeggen: zie je wel, de zeepbel wordt doorgeprikt, dat hebben we steeds gezegd. Na verloop van tijd zal blijken dat de daling bedoeld was om de beren in de val te lokken. Vanuit een diepe bodem vindt een koersexplosie plaats die zijn weerga niet kent.
Ik ben het hiermee eens, we zitten nog niet in de laatste fase, de publieke fase, van de seculaire stierenmarkt.
In dit verband is het interessant om eens te kijken naar de mooie vergelijking die Adam Hamilton van Zeal LLC heeft gemaakt tussen de actie in goud einde jaren 1970 en goud vandaag. Hij wijst erop dat van de totale goudprijs-stijging in de periode 1976-1980, 3/4 tijdens de laatste 5 maanden plaatsgreep:

Als je dat vergelijkt met wat goud sinds 2007 gedaan heeft, dan zien we dat in de vijf maanden aanloop naar de voorlopige top van $1900, de goudprijs met maar 1/3 van het totaal omhoog ging:

Tijdens de run up naar $1900 was er ook nauwelijks sprake van deelname door het grote publiek, terwijl men in 1980 soms blokje rond stond aan te schuiven bij de goudhandelaars om nog wat te krijgen. Voor meer verschillen tussen toen en nu, zie het interessante artikel van Hamilton.
Slotsom: we zijn nog niet aangekomen bij de publieke fase van de seculiere stierenmarkt in goud en zilver. Tot nader order zitten we nog steeds in de institutionele fase, en is het bovenal belangrijk om te blijven zitten op je posities, en enkel te verkopen in geval van acute geldnood.

Goudbeleggers in de berenval gelokt

Er is veel speculatie over of grote correcties noodzakelijk zijn in aandelen of indices die richting een maniefase bewegen. Voor zover deze geen deel uitmaken van de normale marktwerking, kunnen we stellen dat beleggers soms wel eens in de val worden gelokt door partijen die daar achter de schermen voordeel bij hebben.
Het is mogelijk (en volgens mij zelfs erg waarschijnlijk) dat ook de huidige ‘berenval’ een échte val is, die opgezet is om zoveel mogelijk fysiek goud en zilver in de handen te doen vallen van een vrij selecte club institutionele beleggers.
Ik ben al herhaaldelijk ingegaan op hoe de manipulatie in de goud- en zilversector precies in zijn werk gaat. Er is bewijsmateriaal te over, voor wie het vinden wil.
Toch vinden mensen het soms moeilijk om te begrijpen hoe manipulatie op zo’n grote schaal mogelijk zou zijn. Hoe kan men zoiets zo lang verborgen houden voor het grote publiek?
Mijn korte antwoord daarop is: it happens all the time. Er zijn vele voorbeelden te vinden van grootschalige fraude die vaak jarenlang werd volgehouden.
Wat mij altijd verbaast is hoe mensen die de hele dag in de picture lopen vaak nog het makkelijkst weg raken met de meest wilde vormen van bedrog.
Wat te denken bijvoorbeeld, van Rudy Kurniawan, de zelfverklaarde wijn-expert die grote veilingen organiseerde waar voor tientallen miljoenen dollars extreem zeldzame wijnen verkocht werden. Zelfs miljardair-verzamelaar William Koch was een tijdlang vaste klant bij Kurniawan.

Voor de meesten uit het wijnwereldje stond de integriteit van Kurniawan jarenlang als een paal boven water, en waren de verdachte flessen die steeds weer opdoken op zijn veilingen het gevolg van de grote volumes waarmee gehandeld werd – iedere handelaar heeft wel eens de pech om een vals exemplaar aan te kopen.
Tot op 8 maart 2012 de FBI een huiszoeking deed en duizenden wijnlabels, honderden oude en nieuwe kurken, wax en rubberen stempels, en meer terugvond. De bewijslast was verpletterend, Kurniawan heeft de wijnwereld, die jarenlang uit zijn hand at, systematisch opgelicht.
Net zo is het mogelijk, en wat mij betreft overduidelijk, dat de goudsector al jarenlang gemanipuleerd wordt door een clubje financiële baronnen. (Voor meer, zie het MacroTrends-dossier ‘goud en de euro‘)
De oplichting vindt gewoonlijk plaats gedurende het eerste deel van de handelsdag op de goudmarkt, als de prijs in Londen en in New York wordt vastgelegd. In die periode is er een grote kans dat de goudprijs neerwaarts beweegt. ‘s Nachts wordt de goudprijs meer in Azië bepaald, en is de kans op stijging veel groter.
De dagelijks weerkerende prijsmanipulatie is zo opvallend dat Sam Kirtley van SK Options Trading er zelfs een permanente beleggingsstrategie rond gebouwd heeft.
Wie telkens goud kocht op de AM fix (het moment waarop de prijs wordt vastgelegd in Londen), om dan 12 uur later op de PM fix opnieuw te verkopen, die stelde zichzelf het meeste bloot aan de manipulatie. Kirtley berekende dat wie deze strategie had gevolgd, in de voorbije 12 jaar een verlies van liefst 70% zou hebben opgebouwd-en dat in een van de sterkste stierenmarkten van de voorbije decennia!.

Dit is duidelijk geen rendabele beleggingsstrategie. Veel beter is het om telkens pas te kopen op de PM fix, als de handel naar Azië verhuist, om dan net weer op de AM fix, net als de handel in het westen terug begint, te verkopen:

Een rendement van bijna 2000% op 12 jaar tijd: niet slecht. Maar wacht, het kan nog beter! (nu komen we aan bij Kirtley’s eigenlijke strategie)
Wat als we nu eens long gaan op goud ‘s nachts, om vervolgens short te gaan op goud overdag?
Wel, wie deze strategie sinds het jaar 2000 volgde, haalde een theoretisch rendement van +5000%:

Na betaling van de kosten om iedere dag van positie te wisselen, blijft er een rendement over van 1727%, drie keer meer dan de 593% van iemand die gewoon goud had gekocht in het jaar 2000 en er op was blijven zitten.
Dit alles om maar te zeggen dat de manipulatie echt is, en ook echte gevolgen heeft voor beleggers.
Voor we verdergaan, neem nog eens een kijkje naar de grafiek hierboven: in de tweede helft van 2011 zien we dat de short/long-strategie plots enorm veel rendabeler wordt. Dit is een indicatie dat de manipulatie toeneemt: de opwaartse druk van goud ‘s nachts wordt groter, evenals de manipulatieve interventies om de goudprijs te onderdrukken tussen de London en New York price fixes.
We zien dus met andere woorden dat de neerwaartse manipulatie almaar krampachtiger wordt de laatste tijd, wat erop wijst dat de goudprijsmanipulatie langzaam aan z’n eind aan het komen is.
Twee bronnen bevestigen dit. Een eerste is Jim Willie, in een artikel dat voorbije dinsdag werd gepubliceerd:
Mijn betrouwbare goudtrader-bron gaf me een samenvatting met het meest uitdrukkelijke tevredenheid ooit in al de jaren dat we in contact zijn geweest. [Volgens zijn boodschap] is de goudprijs zeker gedaald, maar het goudkartel is tegelijk dodelijk gewond.
Vervolgens citeert hij zijn goud-trader bron:
“Dit is geweldig. Voor wat betreft fysiek metaal is de markt schoongeveegd. … De boyz [=het kartel] is illiquide en moet verkopen tegen spotprijzen. … Er worden geen gevangenen genomen. Ik heb nooit zo’n genadeloze executies van die grootte-orde gezien in mijn gehele carrière. … De banken weten dat ze eraan gaan. “
Opnieuw Jim Willie:
Dit bericht is een heel bijzondere aanmoediging voor beleggers om in het spel te blijven, om hun goud- en zilverbaren niet te verkopen, en om te wachten op de prijsstijgingen van edelmetaalprijzen, die als een feniks uit de as zullen oprijzen … De Oosterse Coalitie heeft in minder dan drie maanden tijd meer dan een kwart biljoen dollar aan fysiek goud overgeheveld weg uit de munitiedepots van het Westerse goudkartel. In New York, Londen, en West-Europa is men weerloos, niet in staat om te stoppen wat komen gaat, namelijk een stijging van de goudprijs tot voorbij de $2000 per ounce… Ik kan geen datum beloven wanneer de historische feniks-achtige stijging zal plaatsvinden, maar het is aan deze kant van de horizon. Het resultaat is zeker.
De theorie van Jim Willie is dat Oosterse overheden en financiëe instellingen het Westerse goudkartel in een houdgreep hebben, waarbij de ‘deal’ is dat het Oosten de ruggegraat van het kartel niet meteen knakt, en de Westerse grootbanken nog een tijd helpt rechtop te staan in ruil voor lagere goud- en zilverprijzen. Zo wordt het kartel langzaam leeggebloed.
Gisteren gaf ook de bron uit Londen commentaar, dit keer over de zilvermarkt:
De divergentie in Comex-zilver versus de groothandelsmarkt is extremer dan wat ik ooit heb gezien sinds 2008. De volumes op de Comex (inclusief die van High Frequency Traders) zijn flinterdun met een overdaad aan short interest. De margin calls waar in de access market voor zowel goud en zilver futures/opties gebruik van werd gemaakt, kwamen in grote volumes en markeren een erg gelijkaardige bodem als in 2008. Ik heb weet van groot-kopers die hier op grote schaal actief zijn en een dip tot een koers van $26 [per ounce zilver] zou op z’n minst een extra 10 miljoen ounce aantrekken waar allocation [=fysieke toewijzing] voor gezocht wordt.
Kortom, we krijgen vanuit deze hoek aanwijzingen dat de huidige lage koersen een tijdelijk fenomeen zijn, en dat het tij zeker zal keren in de toekomst.

Tot slot: de fundamentals

Alle manipulatie ten spijt zijn goud en zilver wereldwijd verhandelde activa, en darom zal hun prijs op termijn bepaald worden door de klassieke factoren van vraag en aanbod. En die zijn gunstig. Aangezien ik de algemene situatie voor zilver al eerder besproken heb (zie MacroTrends van november en van mei), bekijken we hier enkel de situatie voor goud.
We kijken eerst eens naar de vraag, waarbij de prijs bepaald wordt door de vraag vanwege beleggers (er is ook industriële vraag, maar die is veel kleiner en verandert niet zo):


Cijfers: World Gold Council
Ook in 2012 blijft de vraag naar gouden munten en baren solide overeind. Een dip wegens de stakingen in India werd volledig gecompenseerd door een nieuwe stijging in vraag vanwege China.
De grote katalysator in de goud- en zilverwereld is inderdaad China, die de voorbije jaren 10-15% van de wereldproductie consumeerde, en dat aandeel in de voorbije 12 maanden ruim heeft verdubbeld:

Volgens Jeremy Gray stoomt China richting de 30-35% van de wereldgoudconsumptie.
Uit deze grafiek blijkt nogmaals de enorme dominantie van China en India in de globale goudmarkt:

Over naar het aanbod:
Het wereldwijde aanbod van goud blijft behoorlijk onveranderlijk:

Net zoals in de oliesector hebben we te maken met ‘peak gold’: door de duurdere energiekosten en de dalende ertsgehaltes wordt het almaar duurder om goud uit de grond te halen, waardoor de productie stagneert en uiteindelijk zal dalen.
Maar het aanbod in de goudmarkt wordt niet enkel bepaald door de goudmijnen.
Gedurende 20 jaar verkochten de centrale banken tussen de 400 en de 500 ton goud per jaar. Die trend is nu gekeerd, en de cb’s zijn nu zelfs netto kopers van goud geworden:

Gestimuleerd door de hogere goudprijzen is de productie vanwege goudmijnen wereldwijd gaan stijgen, maar die stijging in het aanbod wordt grotendeels teniet gedaan doordat er minder goud verkocht wordt voor recyclage (veel particulieren hebben hun ringen al verkocht in 2008-2009, toen ze dachten dat de goudprijs hoog stond, of omdat ze het nodig hadden om hun rekeningen te betalen tijdens de crisis):

Dit is het uiteindelijke plaatje: het aanbod van de centrale banken is volledig opgedroogd, het aanbod vanwege de particulieren die hun goud laten omsmelten (recyclage) zal ook blijven dalen, en van de goudmijnen mogen we geen spectaculaire productiestijgingen verwachten:

Bron voor de meeste grafieken is het overzichtsartikel van Dirk Steinhoff. Voor de geïnteresseerden, de World Gold Council publiceerde zojuist haar ‘Gold Demand Trends QI 2012′.

Besluit

Het fundamentele plaatje voor goud blijft ijzersterk: er is grote vraag naar het fysieke metaal, en men verwacht dat de wereldproductie desondanks zal dalen wegens hogere kosten en dalende ertskwaliteit. Het leidt geen twijfel dat de huidige economische crisis zal uitdraaien in een bancaire en monetaire crisis, waardoor er een plotse sterke nood zal opkomen aan een plaats waar welvaart op een flexibele en relatief veilige manier ‘geparkeerd’ kan worden. Doorheen de geschiedenis werd deze rol keer op keer vervuld door goud en zilver.

Goud en de mijnen

Ik sluit het stuk over goud af met twee grafieken.
De eerste is de grafiek van de goudprijs, die nu in de ‘speciale koopzone’ zit waar ik drie maanden geleden op wees:

De tweede is die van de goudmijnen, die bezig zijn aan de ‘selling climax’ waar ik in oktober voor waarschuwde:

Tot slot: Europa as we know it loopt op haar laatste benen

Meer hierover in de volgende nieuwsbrief, maar toch al even wijzen op precaire situatie voor wat de banken betreft: sedert de overwinning van de anti-EU-partijen in Griekenland haalden spaarders er iedere week al 4 miljard euro van de bank, en in Spanje zag de genationaliseerde bank Dexia Bankia de afgelopen week meer dan 1 miljard euro verdwijnen.
We mogen er geen doekjes rond winden: de Zuid-Europese bank run is een feit, vraag is enkel nog wanneer de vonk precies overslaat naar het West-Europese kruitvat.
Ook de situatie in eigen land is zorgwekkend, later meer daarover.

Bottom line is dat we stilaan richting de end game bewegen, de fase waarin deze economische crisis omslaat in een monetaire en een bancaire crisis.
MacroTrends is een financiële nieuwsbrief met focus op het behoud en vergroten van koopkracht tijdens de grootste economische crisis van de voorbije vier generaties. Ik ga verder dan de bewandelde paden en baseer mijn conclusies op grondig onderzoek en een uniek internationaal netwerk van ondernemers en analisten.
> Bekijk ons aanbod voor een 90-daags proefabonnement op MacroTrends
> Klik hier voor mijn Webinar over hoe beleggen zoals de superrijken tijdens een economische depressie

Tuur Demeester – Macrotrends

Geen opmerkingen: